Małopolski Przełom Wisły

Jest to mezoregion Polski Wschodniej, w obrębie Wyżyny Lubelskiej, między Annopolem (na południu) a Puławami (na północy) o powierzchni 305 km2. Długość 82 km, szerokość 1,5-10 km. Obejmuje dolinę Wisły, która obniża się od 135 do 115 metrów. Małopolski Przełom Wisły od wschodu graniczy z 4 mezoregionami Wyżyny Lubelskiej (Płaskowyżem Nałęczowskim, Równiną Bełżycka, Kotliną Chodelską, Wzniesieniami Urzędowskimi), od zachodu z Równiną Radomską oraz Przedgórzem Iłżeckim, na północy przechodzi w Dolinę Środkowej Wisły, na południu w Nizinę Nadwiślańską. Kraina ta powstała, gdy Wisła przecięła neotektoniczne wypiętrzenie wału metakarpackiego Wyżyny Polskiej zbudowanej głównie ze skał jurajskich i kredowych. Proces ten zaczął się w pliocenie (koniec trzeciorzędu ery kenozoicznej).

Pomysły na weekend poza domem

W plejstocenie Wisła raz po raz pogłębia swoją dolinę (w czasie interglacjałów), to znów (podczas glacjałów). Dolina Wisły, przecinając różniące się litologicznie warstwy skalne (wysokość zboczy dochodzi do 60-100 metrów), zmienia szerokość. W mało odpornych na denudację skałach (kreda pisząca i margle) rzeka wypreparowała dość szeroką dolinę. Tu, gdzie występują względnie odporne opoki i gezy, dolina jest wąska. Dno doliny wyściełają mady rzeczne, zajęte głównie pod uprawy. Roślinnością naturalną są łęgi, zachowane na niewielu obszarach. Małopolski Przełom Wisły był w przeszłości ważnym szlakiem komunikacyjnym. Warto dodać, że obecnie Wisła ogrywa marginalną rolę w komunikacji, jest rzeczą zdziczałą, a funkcję transportową przejęły okoliczne drogi i linie kolejowe. Główne miasta: Kazimierz Dolny i Annopol.